Podstawowym celem badania jest dostarczenie rzetelnych informacji niezbędnych do przygotowania i realizacji lokalnego programu rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii. Ten ogólny cel sprowadza się do uzyskania orientacji w wielu kwestiach, które mają istotne znaczenie dla sformułowania różnych strategii działań oraz doboru adekwatnych środków.
Możemy tu wyróżnić trzy zasadnicze obszary zagadnień:
- Charakterystyka rozpowszechnienia picia napojów alkoholowych i używania substancji psychoaktywnych w populacji mieszkańców miasta oraz problemów, jakie się z tym wiążą, w kontekście innych problemów społecznych widzianych z lokalnej społeczności;
- Wiedza i poziom akceptacji społecznej dla różnych form działań profilaktycznych, interwencyjnych i naprawczych;
- Lokalny kontekst kulturowy, społeczny i ekonomiczny, w jakim podejmowane są działania.
Raport z realizacji badań będzie szczegółowo charakteryzował różne aspekty rozpowszechnienie używania substancji psychoaktywnych (alkoholu i narkotyków) w populacji dorosłych mieszkańców miasta. Ważną częścią raportu będzie także charakterystyka problemów społecznych związanych z piciem alkoholu i używaniem narkotyków
(np. prowadzenie pojazdów, praca – pod wpływem substancji psychoaktywnych).
Na Państwa życzenie gotowi jesteśmy również rozszerzyć badania o kilka nowych obszarów badawczych z kręgu tzw. uzależnień behawioralnych np. hazardu, zakupoholizmu, uzależnienia od mediów elektronicznych (TV, Internetu).
Badanie obejmuje następujące obszary:
- Ocena ważności różnych problemów społecznych – wśród badanych problemów znajdują się:
- problem narkomanii,
- problem alkoholizmu,
- problem picia alkoholu przez młodzież,
- problem przemocy w rodzinie.
Badanie pozwoli ocenić, które z ww. problemów społecznych występujących na terenie miasta są w opinii mieszkańców szczególnie istotne i jak na ich tle oceniany jest problem alkoholizmu i narkomanii. Każdy problem społeczny będzie oceniany na skali od „bardzo ważne” do „nieważne”. Badany wskazuje również pierwsze trzy najważniejsze problemy społeczne.
- Oszacowanie średniego poziomu spożycia alkoholu w badanej populacji – zbadanie struktury oraz wzorów konsumpcji alkoholu; oszacowanie ilości napojów alkoholowych wypijanych rocznie przez mieszkańców (piwa, wina oraz wódki i innych napojów spirytusowych); Badanie pozwoli także określić:
- średnią częstotliwość picia (wśród kobiet i mężczyzn),
- średnią ilość spożywanego alkoholu przy jednej okazji,
- rodzaje okazji które najczęściej sprzyjają piciu alkoholu,
- miejsca, w których najczęściej spożywano alkohol ostatnim razem,
- osoby, z którymi badany wtedy pił.
- Problemy społeczne związane ze spożywaniem alkoholu:
- oszacowanie liczby osób zagrożonych uzależnieniem od alkoholu (szacowane wg. rocznego spożycia oraz testem CAGE);
- kierowanie samochodem pod wpływem alkoholu – bycie świadkiem takich sytuacji, podejmowanie interwencji oraz skuteczność tych interwencji;
- picie alkoholu w pracy lub podczas wykonywania pracy;
- ocena poziomu szkód zdrowotnych (wypadków) w odniesieniu do wielkości spożycia i wzorów konsumpcji;
- wczesna inicjacja alkoholowa (przed 18. rokiem życia);
- sprzedaż alkoholu nieletnim (zachowania sprzedawców wobec młodocianych próbujących kupić alkohol);
- oszacowanie rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie (liczba ofiar i świadków różnych kategorii przemocy);
- Postawy wobec alkoholu i problemów alkoholowych:
- ocena dostępności alkoholu:
- postawy wobec ilości punktów dystrybucji alkoholu,
- kontroli państwa nad dystrybucją alkoholu;
- postawy wobec problemów i zagrożeń związanych z piciem:
- zagrożenia dla zdrowia wynikające z regularnego spożywania alkoholu oraz palenia papierosów,
- wpływ spożywanego alkoholu na zdolność do prowadzenia samochodów,
- postawy wobec reklam napojów alkoholowych:
- postawy wobec zakazu reklamy poszczególnych rodzajów alkoholu,
- ocena wpływu alkoholu na spożycie wśród młodzieży i całego społeczeństwa;
- postawy i opinie wobec przemocy w rodzinie;
- poszukiwanie pomocy w instytucjach społecznych w celu:
- rozwiązywania problemów alkoholowych (korzystanie z różnych instytucji społecznych w tym zakresie),
- rozwiązywania problemów narkomanii,
- znalezienia pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie;
- ocena skuteczności działania różnych instytucji społecznych, policji, pomocy społecznej, organizacji pozarządowych) w zakresie:
- przeciwdziałania problemom alkoholowym (władze lokalne, placówki odwykowe),
- przeciwdziałania przemocy w rodzinie (policja, pomoc społeczna, organizacje pozarządowe);
- stereotypy dotyczące alkoholu i alkoholików.
- ocena dostępności alkoholu:
- Oszacowanie skali rozpowszechnienia używania narkotyków w poszczególnych frakcjach wiekowych);
- wielkość populacji i częstotliwość używania w różnych okresach czasu (z podziałem na płeć, wybrane frakcje wiekowe oraz inne cechy socjo-demograficzne);
- problemy i doświadczenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych (narkotyki a nadużywanie alkoholu, narkotyki a naruszenia prawa, narkotyki a problemy ze zdrowiem, narkotyki a przemoc w rodzinie itp.);
- ocena dostępności różnych substancji psychoaktywnych wśród mieszkańców miasta (zarówno wśród osób, które używały, jak i nie używały narkotyków w czasie ostatnich 12 miesięcy – łatwość zakupu oraz miejsca, w których najłatwiej można zdobyć różne substancje);
- Postawy wobec narkomanii – sposób postrzegania narkomanów i preferowane strategie działań wobec tych osób;
- Opinie o wybranych kwestiach dotyczących narkomanii np. postawa wobec karania za posiadanie narkotyków, ocena dotychczasowych działań w tym zakresie podejmowanych przez lokalny samorząd itp.;
- Oczekiwania wobec profilaktyki oraz widoczność działań profilaktycznych podejmowanych na poziomie lokalnym w zakresie przeciwdziałania narkomanii;
Koordynacja, analizy statystyczne, raport końcowy: Mira Prajsner, właściciel Pracowni „MiraBo”